Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների Գլոբալ մեդիայի գործակալություն (USAGM)

Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների Գլոբալ մեդիայի գործակալությունը (USAGM) ԱՄՆ կառավարության անկախ դաշնային գործակալություն է, որը պատասխանատու է ԱՄՆ կառավարության հովանավորությամբ գործող միջազգային հեռարձակող կառույցների և հարակից մեդիա նախաձեռնությունների վերահսկողության և ֆինանսավորման համար։ Գործակալությունն իր ներկա կառուցվածքով ձևավորվել է 1999 թվականին (որպես ԱՄՆ նախկին հանրային դիվանագիտության/հեռարձակման մարմինների իրավահաջորդ) և գլխավոր գրասենյակը գտնվում է Վաշինգտոնում, Քոլումբիայի շրջանի Ուիլբեր Ջ. Քոենի դաշնային շենքում։

Օրենսդրորեն գործակալությունը ղեկավարվում է Գլխավոր գործադիր տնօրենի կողմից, որը նշանակվում է ԱՄՆ նախագահի կողմից և հաստատվում Սենատի կողմից։ Գործակալությունն աշխատում է նաև բաղադրիչ ցանցերի ղեկավարների հետ։
USAGM-ի առաքելությունն է ապահովել նորություններ, տեղեկատվություն և հաղորդումներ այն երկրների լսարանների համար, որտեղ սահմանափակումներ կան մեդիայի համար՝ աջակցելով ազատությանը և ժողովրդավարությանը։ Կազմակերպությունը ղեկավարում է և/կամ ֆինանսավորում է այնպիսի լրատվամիջոցներ, որոնք հեռարձակվում են տարբեր լեզուներով և ձևաչափերով (ռադիո, հեռուստատեսություն, թվային հարթակներ):

USAGM-ը վերահսկում է երկու դաշնային կառույց՝ «Ամերիկայի Ձայնը» (Voice of America) և Կուբայի Հեռարձակման գրասենյակը (Office of Cuba Broadcasting), ինչպես նաև ֆինանսավորում է մի քանի ոչ առևտրային գործընկերներ, այդ թվում՝ «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոն (Radio Free Europe/Radio Liberty), «Ազատ Ասիա» ռադիոն (Radio Free Asia), Մերձավոր Արևելքի Հեռարձակման ցանցերը (Middle East Broadcasting Networks) և Բաց տեխնոլոգիաների Ֆոնդը (Open Technology Fund)։

Պատմականորեն գործակալությունը գործում էր երկկուսակցական կառավարման խորհրդի (Broadcasting Board of Governors) ներքո, սակայն 2017 թվականից կառավարման համակարգը փոխարինվեց մեկ գլխավոր տնօրենի մոդելով՝ խորհրդատվական խորհրդի ներգրավմամբ։ Այս օրենսդրական և կառուցվածքային զարգացումները կարևոր համատեքստ են կառավարման և խմբագրական անկախության («խմբագրական պատնեշի») վերաբերյալ քննարկումների համար։

Վերջին տարիներին, հատկապես Թրամփի վարչակազմի երկրորդ ժամկետի շրջանում (2025 թ.), գործակալությունը լուրջ մարտահրավերների առաջ է։ 2025 թ. մարտին ստորագրված հրամանագրով պահանջվում էր USAGM-ի լուծարումը «օրենքով թույլատրելի առավելագույն չափով»։ Արդյունքում հարյուրավոր աշխատակիցներ ազատվեցին կամ ուղարկվեցին վճարովի արձակուրդի, դադարեցվեցին պայմանագրերը, մի շարք գործընկեր կառույցների ֆինանսավորումը, այդ թվում՝ RFE/RL-ի և Radio Free Asia-ի։ «Ամերիկայի Ձայնի» (VOA) ամենօրյա հեռարձակումների լեզուները կրճատվեցին՝ մոտ 49-ից հասնելով ընդամենը չորսի (պարսկերեն, մանդարին, դարի, պաշթո)։ Դաշնային դատարանը 2025 թ. ապրիլին կասեցրեց վարչակազմի գործողությունները՝ պարտադրելով վերականգնել ֆինանսավորումն ու հեռարձակումները, իսկ հետագա որոշումներով կասեցվեց նաև 500-ից ավելի աշխատակիցների ազատման ծրագիրը՝ օրենքի խախտման հիմքով։ Չնայած այս որոշումներին՝ հարյուրավոր աշխատակիցներ և պայմանագրային աշխատողներ փաստացի հեռացվեցին, ինչը հանգեցրեց լայնածավալ դատական վեճերի։ Այս ժամանակահատվածում գործակալության ղեկավար նշանակվեց Քերի Լեյքը, ով դարձավ փոփոխությունների հիմնական իրականացնողը։

Գործակալությունը հեռարձակման և թվային բազմալեզու ծրագրեր է իրականացնում, ինչպես նաև՝ աջակցում մեդիայի հետ կապված նախաձեռնություններին (օրինակ՝ Բաց տեխնոլոգիաների ֆոնդի աշխատանքին՝ ինտերնետի ազատության և շրջանցման գործիքների ստեղծման ուղղությամբ, որոնք կիրառվում են լսարանների կողմից սահմանափակումներ ունեցող միջավայրերում)։ Թեև USAGM-ը ԱՄՆ կառավարության մարմին է (և նրա սեփականության ու իրավական կարգավիճակի վերաբերյալ տեղեկատվությունը հանրային է), քաղաքական ազդեցության, խմբագրական անկախության և ֆինանսավորման մակարդակի վերաբերյալ վեճերը պարբերաբար կրկնվել են վերահսկողական լսումներում և մամուլի հրապարակումներում։ USAGM-ի աշխատանքը հիմնականում կենտրոնացած է մեդիայի և թվային/տեխնոլոգիական ոլորտի վրա։ Այն չի իրականացնում առևտրային գործունեություն մեդիա ոլորտից դուրս։ Գործակալության բյուջեն և լսարանի ծավալները պարբերաբար հրապարակվել են Կոնգրեսի և գործակալության փաստաթղթերում։